Een zaadbommetje maken? Dat willen de kinderen ook wel!
“Kindermoestuin” staat er in vrolijk gekleurde letters boven een lege strook grond langs het Nijmeegse wijkcentrum De Schakel. ‘Over een paar weken gaat alles mooi bloeien, net als vorig jaar’, vertelt Kashena (10). Ze is samen met een groep kinderen uit de buurt bijna elke week in de moestuin te vinden. ‘Dikke naaktslakken zijn niet goed voor de planten, die neem ik mee naar huis.’
“Kinderen moesten echt leren om buiten te spelen”
Kashena komt stralend de moestuin ingelopen. Ze heeft een potje meegebracht met een klein plantje erin. ‘Een rode biet’, zegt ze trots. ‘Die mocht ik thuis laten groeien totdat hij sterk genoeg zou zijn om te planten. We zetten er straks een naambordje bij zodat ook vreemden weten hoe de plant heet. “Rode biet”, vind ik saai. Ik denk dat ik mijn plantje Chica noem, net als mijn parkiet.’ De moeder van Kashena, Veronique, ziet hoe blij haar dochter wordt van het werken in de tuin. Veronique: ‘Kashena ging eerst naar een school in de buurt, maar zit nu op het speciaal onderwijs een stukje verderop. Het is fijn dat ze in de moestuin de buurtkinderen weer ziet.’
In goede handen
Een ander voordeel van het moestuinproject is dat de ouders even worden ontzien. Dat ervaart ook Veronique. ‘Als Kashena en haar zusje op woensdagmiddag naar de moestuin gaan, weet ik dat ze in goede handen zijn’, vertelt Veronique. ‘Als de meiden aan het eind van de middag weer thuiskomen, zijn ze heerlijk uitgeraasd en hebben ze allerlei verhalen. “Mama, wist je dat je deze blaadjes kunt eten?” zeggen ze dan bijvoorbeeld.’
Zaadbommetjes
Ondertussen kijkt een groepje kinderen aandachtig naar wat ambulant kinderwerker Bianca Bolwerk aan het doen is. Bianca pakt een hand grond uit een grote emmer, strooit er wat zaadjes overheen en kneed het tot een bal. ‘Dit is een zaadbommetje’, legt ze de kinderen uit. ‘Kunnen jullie dat ook maken?’ Snel verdwijnen de kinderhanden in de emmer. Verderop vullen andere kinderen het houtsnipperpad aan dat door de moestuin slingert. Soms stopt een passerende buurtbewoner even om te kijken wat er allemaal gebeurt. ‘Wat zijn jullie goed bezig!’, roepen twee oudere dames naar de hardwerkende kinderen.
KINDERWERK IN DE WIJK
Onze kinderwerkers zoeken de plekken op waar de kinderen na school hun tijd doorbrengen. Op de speelplaats bijvoorbeeld. Zo maken ze makkelijk contact met kinderen en ouders en weten ze wat er in de wijk speelt. Met moestuin-, kook- en afval-projecten leren ze kinderen een gezonde leefstijl ontwikkelen. En maken ze ze bewust van goed burgerschap. In 2021 startte kinderwerk in Noord met het multimediaproject Praatjesmakers.
“Mama, wist je dat je deze blaadjes kunt eten?”
Meer gezelligheid in de wijk
‘Het is precies wat we voor ogen hadden’, vertelt Bianca. Ze kijkt naar de drukte in en rond de tuin. ‘Als ambulant kinderwerker is mijn motto: zorgen voor levendigheid in de wijk. We organiseren kinderactiviteiten en creëren tegelijkertijd meer contact en begrip tussen de wijkbewoners.’ Bianca werkt sinds vijf jaar in de wijk Grootstal. ‘Het leven in deze wijk speelt zich voornamelijk af áchter de voordeur. Kinderen moesten echt leren om buiten te spelen. Ze waren gewend om binnen te blijven of gingen uit verveling maar wat hangen op straat.’
Kattenkwaad
Het idee voor de moestuin ontstond toen bleek dat kinderen uit de buurt plantjes uit de grote moestuin van het wijkcentrum vertrapten. ‘Als zo’n signaal binnenkomt, ga je in gesprek met de kinderen en hun ouders’, vertelt Bianca. ‘Sommigen kende ik al via andere activiteiten die we organiseren. “Zullen we anders een eigen kindermoestuin beginnen?” vroeg ik de kinderen toen.’ Inmiddels is de moestuin voor het tweede jaar geopend en komen er wekelijks kinderen in de basisschoolleeftijd samen om te tuinieren of gewoon lekker te spelen.
Slakkenvilla
Kashena heeft een nieuw klusje gevonden. Ze tuurt naar het gras en de grond. ‘Er zitten allerlei beestjes in de grond en op de planten’, legt ze uit. ‘Vorig jaar zocht ik altijd lieveheersbeestjes, maar tegenwoordig ben ik meer van de slakken. Van die dikke, slijmerige naaktslakken zijn niet goed voor de planten. Als ik er een vind, neem ik hem mee naar huis. Daar heb ik een villa voor ze gebouwd.’ En de vrijwilligers uit de grote moestuin? ‘Die hebben geen last meer van de kinderen’, vertelt Bianca. ‘Ze komen soms zelfs gezellig een handje helpen in de kindertuin, vieren ons oogstfeest mee en delen hun composthoop.’
Omgaan met zakgeld
Een op de twaalf kinderen in Nederland groeit op in armoede. Om ouders en kinderen te ondersteunen is er het zakgeldproject. Ouders leren zakgeld geven, kinderen leren omgaan met geld. Een coach en ervaringsdeskundige geven advies en bieden ondersteuning. Door corona was een huisbezoek niet altijd mogelijk. De bijeenkomsten konden gelukkig digitaal verder gaan. Zo kon de groep van 2021 toch goed eindigen.
OPVOEDEN AAN DE DEUR
Ook in 2021 hielpen we met onze opvoedondersteuningsprojecten Homestart, Spel aan Huis, de VoorleesExpress, Zakgeldproject en Jij & Ik ouders en kinderen. Door achterstand of een lastige situatie zoals een scheiding of ziekte kunnen ouders soms steun nodig hebben bij de opvoeding. Ook hier liep door corona alles anders. Zo werden huisbezoeken voordeurbezoeken. En werd er online en telefonisch contact gehouden.
Buitenkunst tijdens lockdown
Voor veel kinderen was leren tijdens de lockdown een uitdaging. Online thuisonderwijs vonden veel kinderen saai. Gelukkig bedachten de Lindenberg, Bindkracht10 en vier Nijmeegse brede basisscholen een leuke manier om met cultuur aan de slag te gaan. In kleine groepjes konden leerlingen buiten op het schoolplein kunst maken.
Ontwikkeling Activiteitenpleinen
Na school ontwikkelen, spelen, plezier maken en ontspannen doen kinderen op de activiteitenpleinen. De kinderwerkers bieden een veilige plek waar kinderen kunnen oefenen met burgerschap en samenleven. In 2021 is een plan geschreven om de activiteitenpleinen verder te ontwikkelen. Belangrijkste punt op de agenda: nog meer de wijk in om daar de verbinding te leggen. In Nijmegen West is de eerst pilot geweest. Activiteiten werden georganiseerd in de wijk voor kinderen van verschillende scholen. In 2022 wordt er verder gewerkt om het plan in andere wijken te ontwikkelen.
